حدید نیوز؛ در گستره سواحل جنوبی کشور، از پارس جنوبی تا خارگ، شعلههای پیوسته فلرها شبهای این سرزمین را روشن کردهاند اما این روشنایی، نماد شکوه و پیشرفت نیست، نشانه هدررفت است.
گازهایی که میتوانستند منبع اشتغال، تولید و توسعه باشند، در هوا میسوزند و سرمایهای ملی را با خود به آسمان میفرستند.
پدیده فلرسوزی یا سوزاندن گازهای همراه نفت سالها است به عنوان چالشی مزمن در صنعت نفت و گاز ایران مطرح است و در مناطق جنوبی بوشهر، بهویژه در مجتمعهای عظیم پارس جنوبی، حجم قابل توجهی از گازهای همراه به دلیل نبود زیرساختهای فرآوری و تجهیزات مناسب، مستقیماً در مشعلها سوزانده میشود.
این روند در طول زمان به بخش ثابتی از فعالیتهای صنعتی منطقه تبدیل شده و زیانهای فراوانی به همراه داشته است. دود و حرارت ناشی از مشعلهای فلر، کیفیت هوا را کاهش داده و زندگی مردم شهرهای اطراف را تحت تأثیر قرار میدهد.
افزایش بیماریهای تنفسی، تغییرات اقلیمی محلی و تهدید پوشش گیاهی و جانوری از مهمترین پیامدهای این روند است که مشکلات فراوانی را برای اهالی مناطق پیرامونی این صنایع ایجاد کرده است.
در روزهایی که باد از سمت دریا به خشکی میوزد، هوای آلوده عسلویه و نائین به مناطق مسکونی نفوذ میکند و سلامت مردم را تهدید میسازد. این وضعیت، پرسشی اساسی را مطرح میکند که چرا گازهایی که میتوانند منبع توسعه باشند، به آلودگی و بیماری تبدیل شدهاند.
پیگیری قضائی برای کاهش فلرسوزی
با توجه به درخواستهای مکرر اهالی مناطق پیرامونی پارس جنوبی، جزیره خارگ و دیگر نقاط استان بوشهر که متأثر از صنایع نفت، گاز و پتروشیمی هستند، دستگاه قضائی نیز به این موضوع ورود کرده است.
هرچند شاهد مشعلسوزی در این صنایع به صورت کامل حذف نشده است، ولی شاهد کاهش بیش از ۳۳ درصدی مشعلسوزی در پارس جنوبی بودهایم
رئیس کل دادگستری استان بوشهر در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: طی ۲ سال گذشته و به دنبال سقر رئیس قوه قضائیه به استان و تأکیدات ایشان برای کاهش فلرسوزی، پیگیریهای گستردهای در این راستا صورت گرفته و شاهد اقدامات خوبی هستیم.
مهدی مهرانگیز از برگزاری نشستهای مستمر با مسئولان و مدیران صنایع نفت، گاز و پتروشیمی مستقر در استان بوشهر بیان کرد: هرچند شاهد مشعلسوزی در این صنایع به صورت کامل حذف نشده است، ولی شاهد کاهش بیش از ۳۳ درصدی مشعلسوزی در پارس جنوبی بودهایم.
وی ادامه داد: در حالی که ۲ سال پیش میزان گاز آلاینده حاصل از فلرها حدود ۸.۹ میلیون مترمکعب در روز بود، اکنون این میزان با کاهش ۳ میلیون متر مکعبی به ۵.۹ میلیون مترمکعب رسیده است.
رئیس کل دادگستری استان بوشهر با اشاره به مشکلاتی که فلرسوزی برای ساکنان مناطق اطراف صنایع دارد افزود: این مطالبه جدی مردم به صورت مستمر در نقاط مختلف استان بوشهر ادامه دارد.
وی تاکید کرد: یکی از مطالبات اهالی جزیره خارگ نیز حذف فلرسوزی است که در جریان دیدار با مسئولان جزیره بر این موضوع تاکید شد و پیگیری جدی برای این مهم داریم.
مردم بوشهر سالهاست در کنار منابع عظیم نفت و گاز زندگی میکنند، اما از منافع آن کمتر بهرهمند شدهاند. آلودگی هوا، فشار زیستمحیطی و کمبود زیرساختهای شهری، تصویری ناعادلانه از توسعه بهوجود آورده است.
اگر بخشی از سود حاصل از مهار فلرسوزی به توسعه محلی اختصاص یابد، میتوان شاهد بازگشت اعتماد و امید به مردم جنوب بود. مهار فلرسوزی تنها اقدامی زیستمحیطی نیست، بلکه گامی اساسی در مسیر توسعه پایدار و مدیریت عادلانه منابع ملی است.
ثروتی که در آتش میسوزد
کارشناس حوزه انرژی در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: در حالی که بسیاری از کشورها با بهرهگیری از فناوریهای نو، گازهای همراه را به خوراک صنایع پتروشیمی، تولید برق یا سوخت خانگی تبدیل میکنند، در بوشهر هنوز بخشی از این گازها در شعلههای دائمی از بین میرود.
حسین درویشی این گازها میتوانند خوراک واحدهای پتروشیمی کوچک، نیروگاههای گازسوز و حتی صنایع دانشبنیان انرژی باشند. اما در غیاب سیاستگذاری مؤثر، تبدیل به آتشی میشوند که هم ثروت ملی را میسوزاند و هم محیط زیست را نابود میکند.
وی تاکید کرد: جمعآوری گازهای همراه، میتواند زمینه اشتغال هزاران جوان بوشهری را فراهم کند. احداث واحدهای فرآورش گاز، صنایع پاییندستی و کارگاههای تعمیر و نگهداری در کنار پالایشگاهها، ظرفیت بزرگی برای ایجاد شغل پایدار دارد.
فلرسوزی در قلب انرژی ایران؛ هدررفت سرمایه ملی کاهش یابد
درویشی تاکید کرد: اگر بخشی از سرمایهگذاریهای کلان انرژی در بوشهر به این بخش اختصاص یابد، مردم استان میتوانند سهم عادلانهای از ثروت تولیدشده در سرزمین خود داشته باشند.
وی گفت: شرکتهای دانشبنیان ایرانی امروز توانایی طراحی و اجرای طرحهای کاهش فلرسوزی را دارند. بهرهگیری از این ظرفیت داخلی میتواند علاوه بر جلوگیری از اتلاف منابع، زمینه انتقال دانش و نوآوری را در صنعت انرژی کشور گسترش دهد.
مشعل سوزی در مسیر کاهش
مدیرعامل شرکت مجتمع گاز پارس جنوبی در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: مشعل یکی از مهمترین بخشهای پالایشگاههای گازی در پارس جنوبی هستند و در نبود مشعل پایداری فرآیند تولید و فرآورش گاز به خطر میافتد.
سطح مشعلسوزی حدود ۶.۲ درصد است که اقدامات اساسی برای کاهش این میزان در حال انجام استغلامعباس حسینی کاهش میزان مشعل سوزی را یکی از اولویتهای مهم در مجتمع گاز پارس جنوبی به عنوان بزرگترین تولیدکننده گاز کشور دانست و اضافه کرد: در حال حاضر سطح مشعلسوزی پالایشگاه حدود ۶.۲ درصد است که اقدامات اساسی برای کاهش این میزان در حال انجام است.
وی از اهتمام ویژه مجتمع گاز پارس جنوبی برای کاهش مشعل سوزی و بهبود وضعیت محیط زیست خبر داد و بیان کرد: در راستای پایداری تولید، ایمنی و کاهش اثرات آلایندهها از همه توان و ظرفیت استفاده میکنیم.
هفته گذشته آئین امضای ۱۲ قرارداد جمعآوری گازهای مشعل مناطق نفتخیز جنوب برگزار شد و وزیر نفت در این آئین تاکید کرد که جمعآوری گازهای همراه نفت و گاز، این گازها، گازهای غنی هستند که سالیان سال میسوزند.
محسن پاکنژاد با اشاره به اینکه جمعآوری گازهای همراه ارزشآفرینی قابل ملاحظهای برای کشور به همراه دارند اضافه کرد: بر اساس اهداف تعیینشده در برنامه هفتم، تا پایان سال ۱۴۰۷ باید بتوانیم روزانه تا ۴۴ میلیون متر مکعب گازهای همراه را جمعآوری کنیم.
با دستور مسعود پزشکیان، رئیسجمهور ۱۲ قرارداد جمعآوری گازهای مشعل میدانهای نفتی در مناطق نفتخیز جنوب امضا شد؛ بر اساس این قراردادها، ۲۹۵ میلیون فوتمکعب در روز گاز مشعل جمعآوری و ۳۲ مشعل خاموش میشود و حداکثر زمان لازم برای اجرای آنها ۱۸ ماه در نظر گرفته شده است.
بوشهر با برخورداری از ظرفیت انسانی و صنعتی خود میتواند به الگوی اقتصاد پاک و بهرهوری انرژی در کشور تبدیل شود. خاموش شدن مشعلهای فلر، نشانه پایان نیست، آغاز راهی تازه است برای بازآفرینی ثروت و حیات در سرزمین نخل و دریا. / مهر