سه کشور اروپایی که عملا با اقدام غیرقانونی در فعال سازی مکانیسم ماشه خود را از روند مذاکرات هسته‌ای ایران حذف کردند خواستار بازگشت دوباره به این چرخه معیوب هستند.

تروئیکای اروپایی بعد از فعال کردن روند مکانیسم ماشه و بازگرداندن تحریم‌ها علیه کشورمان عملا خود را به عنوان میانجی در بزرگترین پرونده قاره سبز حذف کرد. حالا گزارش شده سران سه کشور اروپایی انگلیس، فرانسه و آلمان، موسوم به تروئیکای اروپا روز جمعه ۱۸ مهر (۱۰ اکتبر) در بیانیه‌ای مشترک اعلام کردند که تلاش‌های خود برای ازسرگیری مذاکرات هسته‌ای با ایران و آمریکا را آغاز خواهند کرد.

اعلام این تصمیم، نزدیک به دو هفته پس از آن صورت می‌گیرد که فعال‌سازی مکانیسم ماشه و بازگشت تحریم‌های بین‌المللی با ابتکار این سه کشور اروپایی اجرایی شده است.در بیانیه مشترک کی‌یر استارمر، نخست‌وزیر بریتانیا، امانوئل مکرون، رئیس‌جمهوری فرانسه و فریدریش مرتس، صدراعظم آلمان آمده است: «ما مصمم هستیم که مذاکرات با ایران و ایالات متحده با هدف دستیابی به یک توافق جامع، پایدار و قابل راستی‌آزمایی که تضمین کند ایران هرگز به سلاح هسته‌ای دست نخواهد یافت را ازسر بگیریم.»

این در شرایطی است که اخیرا «سید عباس عراقچی» وزیر امور خارجه کشورمان درباره عملکرد این سه کشور اروپایی عنوان کرده است: « اروپایی‌ها در عمل نشان داده‌اند که دیگر هیچ اختیاری از خود ندارند. جالب است که همین اروپایی‌ها، برای آن‌که از ابزارهای خود استفاده نکنند، از ما خواستند که مستقیماً با آمریکا مذاکره کنیم.»

وی افزود: «من در دیدارهایم بارها این موضوع را به خودشان یادآوری کرده‌ام و گفته‌ام شما می‌خواهید ما مذاکره کنیم، اما نه با شما، بلکه با طرف دیگری! این واقعاً نشان می‌دهد که خودشان نیز به ناتوانی‌شان در پیشبرد مذاکرات واقف‌اند و می‌دانند گفت‌وگو با اروپا عملاً ثمری ندارد و مذاکره باید با طرفی دیگر صورت گیرد.»اما سئوال مهم این است که چرا تروئیکای اروپایی سعی دارد دوباره ایران را وارد یک چرخه طویل المدت مذاکرات معیوب دیگر کند.

ایران و کشورهای مختلفی همچون چین و روسیه روند فعال سازی مکانیسم ماشه را غیرقانونی نامیده و این مسئله مشروعیت این اقدام را زیر سوال برده است. چه اینکه سه کشور اروپایی نشان داده‌اند که در مذاکرات هسته‌ای اهداف دیگری خصوصا در قبال آمریکا را دنبال می‌کردند.

مجله Responsible Statecraft زیر نظر موسسه کوئینسی در این خصوص با بیان اینکه اروپا از ایران به عنوان مهره‌ای در بازی قدرت فراآتلانتیکی استفاده می‌کند، نوشت: «تلاش سه کشور اروپایی برای بازگرداندن رسمی تحریم‌های «مکانیزه» علیه تهران، به منظور محدود کردن برنامه هسته‌ای این کشور نبود.»

در واقع استدلال می‌شود که فشار اروپا بر ایران با هدف اصلی ارسال پیام به آمریکا و حفظ هم‌سویی در مسائل بین‌المللی، نه صرفاً کنترل هسته‌ای، صورت گرفته است. همچنین همین مجله هشدار داده بود که اگر اروپا اِعمال فشار را بر دیپلماسی غلبه دهد، پنجره گفتگو با ایران بسته خواهد شد.

نکته اساسی اعمال سیاست لطف و قهر یا همان چماق و هویج بدون اعطای کوچکترین امتیازی به کشورمان است. در واقع این چرخه بدون عایدی برای ایران و اعمال فشار مضاعف با وجود تعهدات طرف مقابل و عدم پایبندی به توافق صورت گرفته است. اروپا اما بدون توجه به مذاکرات بلند مدت ۱۰ ساله در برجام و همچنین عدم پایبندی خود به توافق سعی کرد از کارت ایران در مواجهه با آمریکا در مسائل مربوط به خود استفاده کند اما نتیجه چنین اقدامی کنار گذاشتن خود از مذاکرات هسته‌ای ایران بود و بی‌اعتباری و عدم اعتماد سیاسی دیپلماتیک به سیاست‌های سه کشور اروپایی را به نمایش گذاشت.

این درست مشابه اقدام آژانس بین المللی اتمی به عنوان طرف فنی این مذاکرات بود که از سازوکار خود برای پیشبرد اهداف غرب استفاده کرد. آمریکا نیز که سال‌هاست از برجام خارج شده است.درواقع با اقدامات تروئیکای اروپایی سازوکار و ساختار مذاکرات هسته‌ای ایران با غرب به کلی از هم فروپاشید و نشان داد این فرآیند یک روند مضمحل و فرسایشی است که تنها هدف آن استفاده از دیپلماسی برای توقف برنامه هسته‌ای ایران است.هرچند که سه کشور اروپایی خصوصا آلمان در زمان جنگ ۱۲ روزه علیه ایران به خوبی و به طور ذوق زده و زودهنگام اهداف خود در مواجهه با کشورمان را به نمایش گذاشتند.